ABD Lideri Joe Biden’ın seçim vaatleri ortasında bulunan, 9-10 Aralık’ta sanal olarak düzenlenecek “Demokrasi Zirvesi” için davet edilen ülkeler listesi resmi olarak açıklandı. Türkiye listede yer almazken Avrupa Birliği’den davet almayan tek ülke Macaristan oldu. Başka yandan demokratik uygulamaları eleştirilen, ABD’nin bölgesel müttefikleri Polonya, Hindistan, Filipinler üzere ülkelerin önderleri davetliler ortasında bulunuyor. Ortadoğu bölgesinden ise İsrail ve Irak doruğa katılacak. ABD Dışişleri Bakanlığı, tepenin üç ana konusunu “otoriterliğe karşı savunma”, “yolsuzlukla mücadele”, “insan haklarına hürmetin teşvik edilmesi” olarak açıkladı. Tepe sonrası devam edecek bir yıllık istişare ve aksiyonun akabinde Biden’ın dünya başkanlarını verilen taahhütlerdeki ilerlemeyi kıymetlendirmek üzere bir kere daha toplanmaya davet edeceği bildirildi.
Mevzuyu kıymetlendiren Türkiye’nin eski Washington büyükelçilerinden Faruk Loğoğlu, “ABD’nin kendi içinde ve davetli listesindeki birçok ülkede demokrasi eksiklikleri oldukça fazla. Türkiye’nin davet edilmeyişinde yalnızca mevcut antidemokratik tabloya değil gidişata bakarak da bir karar aldıklarını düşünüyorum. Şeklen de olsa bir demokrasi doruğuna davet edilmemesi, Türkiye’nin prestijini sarsacak bir gelişmedir” dedi.
Türkiye’nin liste dışı tutulmasında bardağı taşıran son damlanın büyükelçiler krizi olduğunu belirten Loğoğlu, “Özel bir ileti var. Bu, Türkiye’nin Biden idaresindeki ABD nezdinde müttefiklik pozisyonunun hangi düzeyde olduğunu da gösteriyor. Türk-Amerikan ilgilerindeki meseleler, Türkiye’nin Rusya ile yakınlaşması, Biden’ın Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi’ni öncelemesi bu kararın art plan unsurlarıdır” tabirlerini kullandı.
“JEOPOLİTİK ÖNCELİKLER”
Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Milletlerarası Münasebetler Bölümü’nden Prof. Dr. Hüseyin Bağcı ise Biden’ın ABD başkanlığına gelirken “Demokratik pahaları geri getireceğiz” telaffuzunu kullandığını anımsattı. “Ama o denli görünüyor ki bu demokratik pahalar içinde jeopolitik ve jeostratejik kıymetler de var. Hindistan son periyotta demokratik uygulamalar konusunda çok fazla eleştiriliyor lakin bu konferansın davetli listesinde bulunuyor. Bu olağan Türkiye’nin son devirlerde genelde Batı’yla yaşadığı sıkıntılı bağlantıların bir göstergesini oluşturuyor” dedi. ABD’nin Türkiye’yi davet etmeyerek siyasi bir tercihte bulunduğunu belirten Bağcı, “Davet etmeme hakkı da var doğal, bu Türkiye açısından ise olumsuz bir durum” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhuriyet
